عملیات بدر

* نگاه راهبردی: دستیابی به جناحی در شمال بصره و قطع جادۀ مهم بصره–العماره که می‌توانست منطقۀ مناسبی برای عملیات‌های آینده به‌سمت بصره یا العماره باز کند و دروازۀ جدیدی برای ورود به مناطق تازه بگشاید، همچنان هدفی راهبردی تلقی می‌شد در این وضعیت، عواملی همچون تجربیات به‌دست‌آمده از عملیات خیبر درزمینۀ الزامات پشتیبانی و تاکتیکی و عملیات آبی–خاکی، جبران بسیاری از نواقص و کمبودهای مهندسی موجود در این عملیات و در اختیار داشتن جزایر مجنون، به‌عنوان مناطق واسط و سرپل که امکان تمرکز نیروها و انتقال تجهیزات به جلو را تسهیل می‌کرد، موجب شدند منطقۀ هورالهویزه بار دیگر برای اجرای عملیات بزرگ بعدی انتخاب شود. دستیابی به جادۀ العماره–بصره و تسلط بر آن و نیز هورهای غرب دجله که استان‌های ناصریه، بصره و العماره را احاطه کرده‌است، ازجمله اهداف این عملیات بود.

* موقعیت منطقه: منطقۀ عملیاتی، محدودۀ آب‌گرفتۀ غرب هورالهویزه و محدودۀ خشک حدِفاصل رود دجله تا سواحل غربی هورالهویزه را دربر می‌گرفت و رودخانۀ دجله، این منطقه را به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می‌کرد. منطقۀ شرق دجله که بیشترین وسعت عملیات را به خود اختصاص داده‌بود، مانعی بر سر راه تصرف جادۀ استراتژیک بغداد-بصره، در غرب دجله بود که با وجود وسعت کمتر هدف نهایی عملیات محسوب می‌شد.

* طرح مانور کلی عملیات: قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) با سه قرارگاه کربلا، نجف و نوح عملیات را فرماندهی می‌کرد و قرارگاه نوح مأموریت داشت با لشکر 41 ثارالله و تیپ احمدبن‌موسی از پد الهویدی تا کانال سوئیت عملیات کند.

* مأموریت لشکر 41 ثارالله: لشکر ثارالله تحت فرماندهی قرارگاه نوح، مأموریت داشت پس‌از انتقال نیروهای خود به جزیرۀ جنوبی و عبور از هورالهویزه، در منطقۀ القرنه، ضمن تصرف پد الهویدی و گسترش در آن محور، به‌سوی پل «زردان» پیشروی کند و سپس کانال سوئیت را شکافته، آب را به‌سمت بصره رها کند.

قرارگاه تاکتیکی لشکر 41 ثارالله در ضلع شمالی جزیرۀ جنوبی قرار داشت. در ضمن هم‌زمان با این عملیات، یک عملیات ایذایی هم در شلمچه به لشکر 41 ثارالله واگذار شده‌بود.

* عملیات پشتیبانی: تعداد پنج گردان از لشکر 41 ثارالله برای کمک به لشکر عاشورا با استفاده از پلی که در غرب جزیرۀ شمالی زده شده‌بود، وارد عملیات شدند. آنها تا کنار دجله، منطقه‌ای که به‌لحاظ شکل مشهور به کیسه‌ای بود، پیشروی و روطه را تصرف کردند. سپس وارد کیسه‌ای شدند و در بخشی از منطقه آب رها کردند. گردان 415 لشکر 41 ثارالله به فرماندهی حسین تاجیک پیشتاز گردان‌های لشکر 41 ثارالله شد و از دجله عبور کرد؛ ولی درنهایت این گردان به عقب برگشت.

* شرح عملیات: برای اجرای عملیات بدر، دو معبر شناسایی شده‌بود که آبراه‌هایی لابه‌لای نیزارهای هورالهویزه بود. قرار بود عملیات با شکستن خط به‌دست نیروهای خط‌شکن شروع شود و بلافاصله قایق‌ها برای انتقال رزمندگان به خط حرکت کنند؛ ولی یکی از آبراه‌های شناسایی‌شده برای رفت‌وآمد قایق‌ها مناسب نبود؛ بنابراین از آن صرفِ‌نظر شد و عقبۀ اصلی لشکر به یک آبراه ختم شد و رزمندگان لشکر تنها از همان مسیر خود را به خشکی رساندند.

لشکر 41 ثارالله در محور القرنه، در خیز اول با دو گردان خطِ اول دشمن را شکستند. سپس دو گردان دنبال-پشتیبان وارد نبرد شدند. نفرات این گردان‌ها ابتدا در پد الهویدی و سیل‌بند اول دشمن، به سیم‌خاردارها و موانع برخورد کردند، سپس با تغییر محور، ساعت 3 بامداد خط دوم دشمن را شکستند و پاکسازی پد الهویدی را تا ساعت 3:20 به پایان رساندند، آنگاه به عمق دشمن پیشروی کردند. اما ناکامی یگان مجاور که در جناح راست لشکر 41 ثارالله وارد عمل شده‌بود، موجب شد به رزمندگان لشکر 41 ثارالله دستور بازگشت داده شود. بدین ترتیب از روز پنجم عملیات، رزمندگان با توجه به اوضاع میدان نبرد به جزیرۀ مجنون بازگشتند.

نیروهای اعزامی از استان سیستان و بلوچستان نیز در گرادان‌های پیاده، ادوات، توپخانه، پدافند ضدهوایی، تخریب و سایر رده‌های لشکر ثارالله سازماندهی و در این عملیات شرکت کردند که در رأس آنها فرماندهانی همچون قاسم میرحسینی و محمدحسین پودینه مسئول طرح و عملیات لشکر و فرمانده تیپ و محور بودند. تعدادی از این رزمندگان شهید و مجروح شدند و قاسم میرحسینی هم به‌شدت مجروح شد.

* نتایج راهبردی: در عملیات بدر، بیش از 500 کیلومتر مربع از منطقۀ هور و 13 کیلومتر از جادۀ خندق به تصرف نیروهای خودی درآمد؛ اما پشتیبانی از صحنۀ نبرد و ترابری، به‌دلیل وسعت آب‌گرفتگی که سه‌برابر منطقۀ خاکی بود به‌دشواری انجام گرفت و وجود عقبه‌های گسسته در مناطق مقدم رزم، مانع موفقیت کامل شد. ازسوی‌دیگر، هم‌زمان با این عملیات، توان موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وارد معادلات جنگ شد و ایران برای اولین بار مقابله‌به‌مثل کرد و در برابر آغاز اولین دورۀ جنگِ شهرها و حملات موشکی عراق به تهران، کرکوک و بغداد را هدف موشک‌های خود قرار داد. میرزایی عباس ،اطلس عملیات های لشکر 41 ثار اله در 8 سال دفاع مقدس ،انتشارا مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

ردۀ صف فرماندهان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در عملیات بدر

عملیات بدر

خط پدافندی هورالهویزه بعداز عملیات بدر

پس‌از عملیات بدر در منطقۀ هورالهویزه، رزمندگان لشکرهای عمل‌کننده به‌منظور تثبیت مواضع خود، مطابق ابلاغ قرارگاه مرکزی کربلا در خط حد خود اقدام به پدافند کردند که لشکر 41 ثارالله در خط حد تعیین‌شده با نصب پل‌های خیبری، جنگ‌افزارها و نیروهای خود را مستقر کرد و نیروها را به‌نوبت تعویض می‌کرد. در این خط علاوه‌بر گردان وحدت اعزامی از سیستان و بلوچستان، سایر نیروهای اعزامی این استان که در گردان‌های پیاده، تیپ ادوات و گردان‌های پدافندی سازمان‌دهی شده‌بودند، حضور مداوم داشتند. به‌ویژه رزمندگان واحد دوشکای تیپ ادوات که در سنگرهای کمین مستقر بودند، هرگونه تحرک دشمن را زیرِنظر داشتند و چندین حملۀ نیروهای عراقی در محور لشکر 41 ثارالله را با اجرای آتش سنگین خنثی کردند. (آمار+کالک)

-گردان وحدت استان سیستان وبلوچستان

پس از عملیات بدر در منطقه هور الهویزه ،رزمندگان لشکر های عمل کننده به منظور تثبیت مواضع خود برابر ابلاغ قرار گاه مرکزی کربلا در خط حد تعیین شده  بااستفاده ازپل های معروف خیبری اقدام به ایجاد خط پدافند ی درمسیرآبراههای این منطقه نمود ند. لشکر 41 ثار الله نیزدر خط حد تعیین شده با نصب پل های خیبری ،جنگ افزار ها و نیرو های خود را مستقر کرد و نیرو ها را به صورت نوبه ای  دراین خط تعویض می کرد .

با ایجاد گردان های مستقل برای هر شهرستان یا منطقه ای در لشکر 41 ثارالله، برادران بلوچ نیز دوست داشتند، گردانی مستقل با قومیت بلوچ داشته باشند.فلذا فرماندهان وقت استان سیستان وبلوچستان را برآن داشت تا از پتانسیل و ظرفیت این نیروها در جنگ استفاده شود، که این امرمهم، در پاییز سال 1364 با هماهنگی شهید میرحسینی و فرماندهان سپاه استان سیستان و بلوچستان و مسئولین لشکر 41 ثارالله گردان قائم (وحدت ) استان سیستان و بلوچستان متشکل از نیروهای بسیجی بلوچ  به فرماندهی  علی شادکام راه اندازی شد. این گردان از نظر پشتیبانی اعم از لجستیکی، کادر و فرماندهی زیر نظر فرماندهی سپاه ناحیه استان سیستان و بلوچستان و از حیث عملیاتی تابع فرماندهی لشکر41 ثارالله انجام وظیفه می کرد.

اولین اعزام این گردان، در پاییز سال 1364با استعداد حدود یکصد نفر بسیجی اهل تسنن، به فرماندهی علی شادکام، جانشینی برادر محمدرضا یوسفی ؛ده نفر کادر رسمی و همراه با هدایای نقدی و جنسی مردم استان سیستان و بلوچستان به منطقه جنوب ولشکر 41 ثارالله صورت گرفت.

گردان وحدت پس از ورود به شهر اهواز، ابتدا در شهرک سپنتا و سپس در جنگل امقرمستقر شد، این گردان نیز مانند سایر گردان ها ی لشکر، می بایست برای ماموریت های محوله از سوی لشکر، آمادگی توان رزم خود را همواره حفظ می نمود و با آموزش های متناسب با جنگ آشنایی پیدا می کرد.

آموزشهای گردان وحدت استان سیستان و بلوچستان،پس از یک هفته استقرار در جنگل امقر اهواز، شروع شد. حدود بیست روز آموزش های مختصری در جنگل امقر برگزار گردید و پس از اتمام رزم شبانه که در پایان این بیست روز صورت گرفت، گردان وحدت برای فراگیری آموزش های آبی ، خاکی به منطقه تبور اعزام شده و در آنجا توسط مربیان کارآزموده، انواع آموزش های آبی، خاکی، بلم سواری، قایق سواری،نبرد و جنگیدن در مناطق آبی و نیزارراسپری نمودند..

گردان وحدت بعد از سپری نمودن این آموزش ها، برای استقرار در خط پدافندی منطقه هورالعظیم آماده شد، و از نیمه های دی ماه 1364 تا اواخر فروردین 1365 به مدت قریب چهار ماه در خط پدافندی هورالعظیم و منطقه تبورمستقر گردید.

یک گروهان در منطقه تبور به عنوان عقبه گردان، یک گروهان در کنار گردان 413 لشکر 41 ثارالله، ودر خط پدافندی مستقر شد،نیروهای این گروهان در هفت سنگر کمین که در خط مشخص و واگذار شده بود مستقر شدند. گروهان سوم نیز در منطقه بین قرارگاه فرماندهی هور و تبور، به عنوان نیروهای پشتیبانی کننده خط استقرار داشتند تا در صورت نیاز از آنها استفاده شود.تعدادی از نیروها ی سپاه استان سیستان وبلوچستان کادراین گردان بودند. حمید بدیعی فردر یکی از سنگرهای منطقه هور به عنوان فرمانده بود،  حمید عظیمی، جعفر اسدی،یر بخش عبداللهی، علی طالبی، اسماعیل آزادی، به عنوان فرماندهان کمین ها حضور داشتند، صدراله پوربرات فرمانده عقبه همراه رضا شریف و احمد شهربندی در تبور بود. برادران نخعی، سعیدی، سید احمد رضوی پرسنلی بودند. برادران  قادری، احمد خوشایند،علی فیض آبادی، محمد اسماعیل مجلسی به عنوان پشتیبانی و تدارکات بودند وعلی کرمی مخابرات بود..نیروها در طول مدت جا به جا می شدند.

گردان(-)دانشجویان اعزامی ازسیستان وبلوچستان

در......سال1364نیروهای زیادی ازاستان سیستان وبلوچستان عازم جبهه شدندکه تعدادی ازدانشجویان دانشگاهها ومراکزآموزش عالی نیزدرقالب یک گردان(-)به فرماندهی میرعباس میرحسینی وجعفردولتی مقدم به جبهه اعزام شدندوابتدادرخط پدافندی هورالهویزه به گروهانی وگروه های کوچک درسنگرهای کمین وسنگرهای خط مقدم مستقرشدند.فرماندهی یک گروهان به عهده میرعباس میرحسینی وفرمانهدهی یک گروهان هم به عهده جعفردولتی مقدم بود. پس ازمدتی که دراین بودندباگردان دیگری ازنیروهای لشکر41ثارالله تعویض شدندوجهت شرکت درعملیات والفجر8درایرگردان های لشکرثارالله سازماندهی شدند.

نیروهای اعزامی سیستان وبلوچستان درتیپ ادوات

پس ازعملیات بدر و حضور لشکر41 ثارالله درخط پدافندی هوالویزه تعدادی ازنیروهای اعزامی سیستان وبلوچستان که درادوات لشکر به خصوص درگروهان دوشکا به فرماندهی محمدسرگلزایی وعلی کیخا سازماندهی شده بودند تازمانی که لشکردراین  خط پدافندی مستقربود درسنگرهای کمین حضورداشتندوعلاوه برحضوردرسنگرهای کمین، چندقبضه ازسلاحهای دوشکا نیزبرای حفاظت ازمقرهاوسنگرهای اجتماعی وهمچنین تامین امنیت قایقهایی که ازتبورتاخط مقدم تردد داشتندبرروی قایقها وپل های خیبری مستقربودند.ماموریت نیروهای ادوات که دارای سلاحهای نیمه سنگین بودند پشتیبانی آتش نزدیک برای رزمندگان اسلام بودکه تاثیرزیادی درافزایش روحیه رزمندگان داشت.

نیروهای اعزامی سیستان وبلوچستان درگردان پدافندهوایی

پس ازعملیات بدروحضورلشکر41ثارالله درخط پدافندی هوالویزه ،تعدادی ازنیروهای اعزامی سیستان وبلوچستان که درگردان پدافندهوایی لشکر سازماندهی شده بودند تازمانی که لشکردراین  خط پدافندی مستقربود برای حفاظت ازمقرهاوسنگرهای اجتماعی نیروهای مستقردرمنطقه  برروی پلهای معروف خیبری و سکوهای فلزی استقرارداشتندوبه سمت  هواپیماهاوبالگردهای دشمن که این منطقه راموردحمله هوایی قرارمی دادند تیراندازی می کردند.غلامعلی نیکپناه به عنوان فرمانده یکی ازآتشبارهای این گردان دراین خط حضورداشت.

تعدادی ازنیروهای اعزامی استان نیزدرسایررده های پشتیانی رزم وخدمات رزم لشکرثارالله سازماندهی شده بودندکه به صورت نوبه ای دراین خط پدافندی حضورداشتند.

ردۀ صف فرماندهان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در خط پدافندی هورالعظیم (هورالهویزه)

عباس میرحسینی فرمانده گروهان-علی شادکام فرمانده گردان وحدت-یوسفی وعظیمی معاونین گردان وحدت

ردۀ ستادی مسئولان سپاه و بسیج اعزامی از استان سیستان و بلوچستان در خط پدافندی هورالعظیم

انتهای پیام/